Արին Չերչեանի Յիշատակին
Մոնթրէալ, 30 Հոկտեմբեր 2011
Առաջին անգամ չէ որ խօսք կ'առնեմ մահուան հանգրուանը թեւակոխած անձնաւորութեան մը յիշատակը յարգելու համար: Այդ կսկիծալի պարտականութիւնը կատարած եմ բծախնդրօրէն, բազում անգամներ, որոնցմէ մի քանին այս յարկին տակ իսկ: Յուշախօսքերու ձեռագրերս՝ դժբախտաբար, հատոր մը լեցնելու ծաւալն ունին արդեն:
Առաջին անգամն է սակայն որ այսպիսի խօսք կ'առնեմ իսկապէս եղերական պարագայի մը դէմ հանդիման գտնուելով: Օրերէ ի վեր միտքս կը չարչարուի արտայայտելու համար անհաւատալին, կարենալ սփոփելու համար անմխիթարելին:
Թերեւս հարց պիտի ծագի թէ ինչո՞ւ այստեղ եւ այսքան հեռու անմիջական ընտանիքէն, հոս ենք այսօր յարգելու յիշատակը անձի մը որուն հետ ո'չ մէկ անմիջական կապ ունեցած են այստեղ եղողներուն մեծամասնութիւնը: Ինչո՞ւ ա'յս պարագան ա'յս երիտասարդուհիին: Ի վերջոյ՝ նմանօրինակ ողբերգութիւններ կը պատահին ամէն օր աշխարհի տարածքին եւ նոյնպիսի ծաղիկ հասակի հայորդիներ կը մեկնին անվերադարձ:
Ըսեմ ձեզի սակայն թէ ա'յս մէկը եզակի պարագայ մըն է որովհետեւ ընտանիքի հսկայ ծառ մըն է որ եղաւ ճիւղակոտոր: Եւ այդ ծառը միայնակ չէ, այլ մաս կը կազմէ պուրակի մը որ կը կոչուի «Բարեգործական», եւ որուն ծառաստանին արմատները կը սնանին նոյն ակունքներէն որ կը կոչուի «սփիւռքահայութիւն»: Անտառ մըն է ամբողջ որ կը սփռուի աշխարհի տարածքին եւ որ կը ստուարանայ, որովհետեւ իբրեւ հզօրացման լոյսի աղբիւր կը գործածէ հի՜ն, շատ հի՜ն, բայց հազուագիտ յաւերժանիւթեր որ կը կոչուին «բարեկամութիւն եւ մարդասիրութիւն»: Աշխարհի մէկ ծայրամասի ծառին կոտրատումի գոյժը, կ'անցնի ուրեմն այս արմատացանցէն եւ անտառն ամբողջ կը սարսափի եւ կ'ողբայ իր վէրքին ցաւը:
Անոնք որոնք մտերիմ բարեկամներ են ինծի, նոյնպէս գիտեն թէ ի՞նչպիսի զգացումներով կապուած եմ ես Արինի հօր Վիգէնին: Որպէս մանկութեան եւ պատանեկութեան նախ դրացի եւ խաղընկեր, յետոյ նո'յն ՀԲԸՄի վարժարաններու դասընկեր, սկաուտական շարքերու տասնամեակներու եղբայր, նո'յն ազգային առաջնահերթութիւններով մտահոգ, նմանօրինակ աշխատանքներու լծուած:
Արինի մայրը, Յասմիկը, նոյնքան տարիներու նուիրուածութիւն եւ ծառայութիւն մատուցած է ՀԲԸՄի սկաուտական շարքերուն եւ մաս կազմած է անոր արենուշական խումբի խմբապետական անձնակազմին:
1990ի Օգոստոսի աւարտին, Մոնթրէալ ժամանեցին Վիգէն եւ Յասմիկ Չերչեան զոյգը: Յասմիկը՝ եօթ ամսու յղի էր Արինով: Անոնք կտրեցին այդ երկար ճանապարհը այդ առողջական պայմաններու տակ, մաս կազմելու համար իմ եւ Տաթեւիկի պսակին: Վիգէնը չէր կրնար մասնակից եւ բաժնեկից չըլլալ կեանքիս այդ կարեւոր րոպէներուն: Արինը ուրեմն՝ փաստօրէն նոյնպէս ներկայ էր: Իրենց վերադարձէն հազիւ ամիս մը ետք էր որ աւետուեցաւ մեզի իր ծնունդը:
Արին Չերչեան, ծնած է Պէյրութ 18 Հոկտեմբեր 1990ին: Երկրորդ դուստրն է Վիգէն եւ Յասմիկ Չերչեաններու: Աւագ քոյրն է Արազը, կրտսեր քոյրն է Արաքսը, եւ փոքրիկ եղբայրն է Արման-Օննիկը:
Յաճախած է ՀԲԸՄի Պօղոս Կարմիրեան Վարժարանը եւ աւարտած անոր թէ' նախակրթարանի եւ թէ' միջնակարգի դասընթացքները:
Յաճախած եւ Պատուոյ Յիշատակութեամբ աւարտած է ՀԲԸՄի Դարուհի Յովակիմեան երկրորդականը: Ապա աւարտած է TLC Academic Schoolի Թեքնիք Պաքալորէայի բաժինը ուրկէ շրջանաւարտ եղած է աւագ հաշուապահութեան վկայականով:
Կը յաճախէր Հայկազեան Համալսարանը ուրկէ շրջանաւարտ պիտի ըլլար այս ուսումնական տարին Business Administrationի վկայականով:
1998 էն ի վեր գործօն անդամ եղած է ՀԲԸՄ-ՀԵԸի հայկական պարախումբին: 2009 ի գարնան, հիմնադիրը եղած է Հայկազեան Համալսարանի Կանանց Ֆութպոլի Խումբին որուն խմբապետուհին էր մինչեւ իր մահը:
Անդամ էր ՀԲԸՄի Կարմիրեան Վարժարանի շրջանաւարտից միութեան: 2009 էն ի վեր անդամ էր Հայկազեանի Ուսանողաց Յանձնախումբի վարչութեան մէջ: 2010 էն ի վեր անդամ էր Հայկազեանի Հայկական Պարախումբին որպէս գլխաւոր պարուհի:
1997 էն ի վեր անդամ էր ՀԲԸՄի ամառնային բանակումի մեծ ընտանիքին, նախ որպէս մասնակից ուսանողուհի, ապա որպէս փոխ խմբապետուհի: Վերջին չորս տարիներուն կը վարէր բանակավայրի խմբապետուհիի պատասխանատու պաշտօնը:
Այս ամփոփ կենսագրականը արդեն իսկ կը հաստատէ թէ ինչպիսի անձ մըն էր Արինը: Ամէն բանէ աւելի սակայն, ան կը վկայէ թէ ինչպիսի անձ մը ան պիտի դառնար: Որքա՜ն նուիրուածութին կայ հոն, որքա՜ն սէր հանդէպ իր արմատներուն, որքա՜ն երիտասարդուհիի կորով, որքա՜ն ծառայասիրութիւն:
Արինին կեանքին թելը անժամանակօրէն կտրուեցաւ քառասուն օրեր առաջ: Իրեն հետ կը թաղուին մեր ակնկալութիւնները, մանաւանդ մեր երազները ապագայի մը հանդէպ որ վստահաբար պիտի ըլլար այնքան արգասաբեր:
Ես բնաւ չկարողացայ գրկել Արինը եւ ըսել իրեն թէ որքան կը սիրեմ զինք եւ իր ընտանիքը: Բոլոր իր աշխարհասփիւռ մտերիմները զրկուեցան ատկէ ընդմիշտ:
Աստուածաշունչի ամենէն առեղծուածային եւ իմաստալից գլուխներէն մին Յոբի Գիրքն է, որովհետեւ հոն մեզի կը նկարագրուին ամենէն նուիրեալին անմարդկային կորուստները, տառապա'նքը` ի գին փորձութեան ենթարկելու անոր հաւատքն ու սէրը: Այսպիսի կեանքի մը նուիրուածութեան հանդէպ կայծակնահար ընող կորուստը փորձութեան կ'ենթարկէ անտառն ամբողջ:
Արինին յիշատակը միմիայն մենք բոլորս կրնանք յաւերժացնել: Նուիրումո'վ: Մի'շտ առատաձեռն եղէք ուրեմն ձեր ծառայութեամբ իր երիտասարդուհիի կորովին ինքնաբաշխութեան օրինակով:
Թերեւս ճիւղակոտոր ծառը ինք, Վիգէնն էր որ խորիմաստօրէն մեզի երկու պատգամ փոխանցեց այն օր երբ արտասուալից հեռախօսակապով փորձեցինք իրար գրկել հեռակայօրէն.
- Աստուած մեծագոյն թշնամիիս չտայ այս աննկարագրելի ցաւը:
Յետոյ, երբ իր միւս մտերիմը Սագօն առաջարկեց մեկնիլ Պէյրութ իրենց հետ ըլլալու համար այս ծանր օրերուն, ըսաւ.
- Եթէ կրնաս աղջիկս ինծի վերադարձնել՝ եկո'ւր: Ապա թէ ո'չ՝ հոն մնացիր, զաւակներդ եւ ընտանիքդ քեզի աւելի պէտք ունին:
Ցաւ չունենա'ք եւ գիտցէք թէ ինչն է ամենէն կարեւորը: Ա'յս էր որ կ'ըսէր մեզի ընկերս:
Բայց ունի'նք ցաւը մենք բոլորս հիմա': Մեզի կը մնայ չմոռնալ կարեւորը:
Մեր մարդկութի'ւնը:
Մոնթրէալ, 30 Հոկտեմբեր 2011
Առաջին անգամ չէ որ խօսք կ'առնեմ մահուան հանգրուանը թեւակոխած անձնաւորութեան մը յիշատակը յարգելու համար: Այդ կսկիծալի պարտականութիւնը կատարած եմ բծախնդրօրէն, բազում անգամներ, որոնցմէ մի քանին այս յարկին տակ իսկ: Յուշախօսքերու ձեռագրերս՝ դժբախտաբար, հատոր մը լեցնելու ծաւալն ունին արդեն:
Առաջին անգամն է սակայն որ այսպիսի խօսք կ'առնեմ իսկապէս եղերական պարագայի մը դէմ հանդիման գտնուելով: Օրերէ ի վեր միտքս կը չարչարուի արտայայտելու համար անհաւատալին, կարենալ սփոփելու համար անմխիթարելին:
Թերեւս հարց պիտի ծագի թէ ինչո՞ւ այստեղ եւ այսքան հեռու անմիջական ընտանիքէն, հոս ենք այսօր յարգելու յիշատակը անձի մը որուն հետ ո'չ մէկ անմիջական կապ ունեցած են այստեղ եղողներուն մեծամասնութիւնը: Ինչո՞ւ ա'յս պարագան ա'յս երիտասարդուհիին: Ի վերջոյ՝ նմանօրինակ ողբերգութիւններ կը պատահին ամէն օր աշխարհի տարածքին եւ նոյնպիսի ծաղիկ հասակի հայորդիներ կը մեկնին անվերադարձ:
Ըսեմ ձեզի սակայն թէ ա'յս մէկը եզակի պարագայ մըն է որովհետեւ ընտանիքի հսկայ ծառ մըն է որ եղաւ ճիւղակոտոր: Եւ այդ ծառը միայնակ չէ, այլ մաս կը կազմէ պուրակի մը որ կը կոչուի «Բարեգործական», եւ որուն ծառաստանին արմատները կը սնանին նոյն ակունքներէն որ կը կոչուի «սփիւռքահայութիւն»: Անտառ մըն է ամբողջ որ կը սփռուի աշխարհի տարածքին եւ որ կը ստուարանայ, որովհետեւ իբրեւ հզօրացման լոյսի աղբիւր կը գործածէ հի՜ն, շատ հի՜ն, բայց հազուագիտ յաւերժանիւթեր որ կը կոչուին «բարեկամութիւն եւ մարդասիրութիւն»: Աշխարհի մէկ ծայրամասի ծառին կոտրատումի գոյժը, կ'անցնի ուրեմն այս արմատացանցէն եւ անտառն ամբողջ կը սարսափի եւ կ'ողբայ իր վէրքին ցաւը:
Անոնք որոնք մտերիմ բարեկամներ են ինծի, նոյնպէս գիտեն թէ ի՞նչպիսի զգացումներով կապուած եմ ես Արինի հօր Վիգէնին: Որպէս մանկութեան եւ պատանեկութեան նախ դրացի եւ խաղընկեր, յետոյ նո'յն ՀԲԸՄի վարժարաններու դասընկեր, սկաուտական շարքերու տասնամեակներու եղբայր, նո'յն ազգային առաջնահերթութիւններով մտահոգ, նմանօրինակ աշխատանքներու լծուած:
Արինի մայրը, Յասմիկը, նոյնքան տարիներու նուիրուածութիւն եւ ծառայութիւն մատուցած է ՀԲԸՄի սկաուտական շարքերուն եւ մաս կազմած է անոր արենուշական խումբի խմբապետական անձնակազմին:
1990ի Օգոստոսի աւարտին, Մոնթրէալ ժամանեցին Վիգէն եւ Յասմիկ Չերչեան զոյգը: Յասմիկը՝ եօթ ամսու յղի էր Արինով: Անոնք կտրեցին այդ երկար ճանապարհը այդ առողջական պայմաններու տակ, մաս կազմելու համար իմ եւ Տաթեւիկի պսակին: Վիգէնը չէր կրնար մասնակից եւ բաժնեկից չըլլալ կեանքիս այդ կարեւոր րոպէներուն: Արինը ուրեմն՝ փաստօրէն նոյնպէս ներկայ էր: Իրենց վերադարձէն հազիւ ամիս մը ետք էր որ աւետուեցաւ մեզի իր ծնունդը:
Արին Չերչեան, ծնած է Պէյրութ 18 Հոկտեմբեր 1990ին: Երկրորդ դուստրն է Վիգէն եւ Յասմիկ Չերչեաններու: Աւագ քոյրն է Արազը, կրտսեր քոյրն է Արաքսը, եւ փոքրիկ եղբայրն է Արման-Օննիկը:
Յաճախած է ՀԲԸՄի Պօղոս Կարմիրեան Վարժարանը եւ աւարտած անոր թէ' նախակրթարանի եւ թէ' միջնակարգի դասընթացքները:
Յաճախած եւ Պատուոյ Յիշատակութեամբ աւարտած է ՀԲԸՄի Դարուհի Յովակիմեան երկրորդականը: Ապա աւարտած է TLC Academic Schoolի Թեքնիք Պաքալորէայի բաժինը ուրկէ շրջանաւարտ եղած է աւագ հաշուապահութեան վկայականով:
Կը յաճախէր Հայկազեան Համալսարանը ուրկէ շրջանաւարտ պիտի ըլլար այս ուսումնական տարին Business Administrationի վկայականով:
1998 էն ի վեր գործօն անդամ եղած է ՀԲԸՄ-ՀԵԸի հայկական պարախումբին: 2009 ի գարնան, հիմնադիրը եղած է Հայկազեան Համալսարանի Կանանց Ֆութպոլի Խումբին որուն խմբապետուհին էր մինչեւ իր մահը:
Անդամ էր ՀԲԸՄի Կարմիրեան Վարժարանի շրջանաւարտից միութեան: 2009 էն ի վեր անդամ էր Հայկազեանի Ուսանողաց Յանձնախումբի վարչութեան մէջ: 2010 էն ի վեր անդամ էր Հայկազեանի Հայկական Պարախումբին որպէս գլխաւոր պարուհի:
1997 էն ի վեր անդամ էր ՀԲԸՄի ամառնային բանակումի մեծ ընտանիքին, նախ որպէս մասնակից ուսանողուհի, ապա որպէս փոխ խմբապետուհի: Վերջին չորս տարիներուն կը վարէր բանակավայրի խմբապետուհիի պատասխանատու պաշտօնը:
Այս ամփոփ կենսագրականը արդեն իսկ կը հաստատէ թէ ինչպիսի անձ մըն էր Արինը: Ամէն բանէ աւելի սակայն, ան կը վկայէ թէ ինչպիսի անձ մը ան պիտի դառնար: Որքա՜ն նուիրուածութին կայ հոն, որքա՜ն սէր հանդէպ իր արմատներուն, որքա՜ն երիտասարդուհիի կորով, որքա՜ն ծառայասիրութիւն:
Արինին կեանքին թելը անժամանակօրէն կտրուեցաւ քառասուն օրեր առաջ: Իրեն հետ կը թաղուին մեր ակնկալութիւնները, մանաւանդ մեր երազները ապագայի մը հանդէպ որ վստահաբար պիտի ըլլար այնքան արգասաբեր:
Ես բնաւ չկարողացայ գրկել Արինը եւ ըսել իրեն թէ որքան կը սիրեմ զինք եւ իր ընտանիքը: Բոլոր իր աշխարհասփիւռ մտերիմները զրկուեցան ատկէ ընդմիշտ:
Աստուածաշունչի ամենէն առեղծուածային եւ իմաստալից գլուխներէն մին Յոբի Գիրքն է, որովհետեւ հոն մեզի կը նկարագրուին ամենէն նուիրեալին անմարդկային կորուստները, տառապա'նքը` ի գին փորձութեան ենթարկելու անոր հաւատքն ու սէրը: Այսպիսի կեանքի մը նուիրուածութեան հանդէպ կայծակնահար ընող կորուստը փորձութեան կ'ենթարկէ անտառն ամբողջ:
Արինին յիշատակը միմիայն մենք բոլորս կրնանք յաւերժացնել: Նուիրումո'վ: Մի'շտ առատաձեռն եղէք ուրեմն ձեր ծառայութեամբ իր երիտասարդուհիի կորովին ինքնաբաշխութեան օրինակով:
Թերեւս ճիւղակոտոր ծառը ինք, Վիգէնն էր որ խորիմաստօրէն մեզի երկու պատգամ փոխանցեց այն օր երբ արտասուալից հեռախօսակապով փորձեցինք իրար գրկել հեռակայօրէն.
- Աստուած մեծագոյն թշնամիիս չտայ այս աննկարագրելի ցաւը:
Յետոյ, երբ իր միւս մտերիմը Սագօն առաջարկեց մեկնիլ Պէյրութ իրենց հետ ըլլալու համար այս ծանր օրերուն, ըսաւ.
- Եթէ կրնաս աղջիկս ինծի վերադարձնել՝ եկո'ւր: Ապա թէ ո'չ՝ հոն մնացիր, զաւակներդ եւ ընտանիքդ քեզի աւելի պէտք ունին:
Ցաւ չունենա'ք եւ գիտցէք թէ ինչն է ամենէն կարեւորը: Ա'յս էր որ կ'ըսէր մեզի ընկերս:
Բայց ունի'նք ցաւը մենք բոլորս հիմա': Մեզի կը մնայ չմոռնալ կարեւորը:
Մեր մարդկութի'ւնը:
Sireli Viken,
ReplyDeleteLezvit yev krchit talar. For once I am not finding words strong enough to express our feelings at this tragic loss & the inability to be with our dear friend Vicken & Hasmig. It is gratifying however to note that our friendship has proven again to be as strong as ever. It is at times like this that we value such friendships. Who said that friends are only for good times! I am at ease to know that I too have friends like you & Sako & Vicken who will be there for me at all times...
My love & thanks to you!
Levon Keshishian